Geestelijke gezondheid van werknemers: een update van de situatie

Zoals we allemaal weten, heeft de regering-Barnier van geestelijke gezondheid een belangrijke nationale zaak gemaakt voor 2025, en het onderwerp is sindsdien het gesprek van de dag. Terwijl het onderwerp van de geestelijke gezondheid van werknemers tot nu toe weinig of zelfs slecht werd opgevolgd door bedrijven, beginnen deze nu de deur open te zetten voor de invoering van geschikte preventieve maatregelen en in sommige gevallen is geestelijke gezondheid op het werk zelfs een prioriteit geworden in veel bedrijven. Verre van een eenvoudige "bonus" voor welzijn, wordt het nu erkend als een strategische kwestie voor de prestaties en duurzaamheid van bedrijven, en stelt het managementmethoden, verwachtingen van werknemers en werkmethoden ter discussie. Maar ondanks het groeiende bewustzijn blijven de uitdagingen bestaan. Hier volgt een update over de toestand van de geestelijke gezondheid van werknemers en de maatregelen die we kunnen nemen om deze aan te pakken.

Een alarmerend feit: burn-out neemt toe

Volgens recente onderzoeken neemt het aantal gevallen van burn-out, angst en depressie onder werknemers toe. Uit een onderzoek van de Franse Stichting voor Medisch Onderzoek blijkt dat bijna een op de drie werknemers zegt veel stress te ervaren op het werk, en bijna 40% van de jonge werknemers overweegt ontslag te nemen vanwege de impact op hun geestelijke gezondheid. Uit de meest recente onderzoeken blijkt ook dat bijna 50% van de werknemers in Frankrijk zich in een situatie van psychisch leed bevindt dat verband houdt met hun werk, en een paar miljoen werknemers zouden zich in een situatie bevinden of het risico lopen op een burn-out.

Burn-out treft vooral werknemers in zeer veeleisende werkomgevingen, waar de druk om resultaten te boeken hoog is en de organisatorische steun beperkt. Daarbij komt de hyperconnectiviteit, die het moeilijk kan maken om de verbinding buiten werktijd te verbreken, en het gevoel van eenzaamheid dat veel telewerkers ervaren.

Een slechte balans tussen werk en privé is ook een belangrijke factor voor de gezondheid van werknemers. En dit geldt des te meer voor degenen die onlangs het recht op telewerken is ontzegd.

De belangrijkste oorzaken van ongelukkig zijn op het werk

Er zijn veel complexe redenen voor ongelukkig zijn op het werk. Hier zijn de belangrijkste:

• Intensieve professionele eisen: De versnelling van projecten en de druk om ambitieuze doelen te halen dragen bij aan een soms onhoudbare werkdruk, vooral in bepaalde sectoren zoals gezondheidszorg, detailhandel en digitaal.
• Gebrek aan erkenning: Slechte erkenning van het geleverde werk, door managers of het bedrijf, versterkt gevoelens van demotivatie en devaluatie.
• Hyperverbinding : Digitale tools vergemakkelijken werken op afstand, maar ze creëren ook een vorm van permanente verbondenheid die werknemers verhindert om "los te koppelen" en te herstellen.
• Economische onzekerheden: crisisperiodes met frequente herstructureringen en inkrimpingen vergroten de bezorgdheid en het gevoel van onzekerheid bij werknemers.

Gevolgen voor het bedrijf: een aanzienlijke kostenpost

De verslechtering van de mentale gezondheid van werknemers beperkt zich niet tot individuen: het heeft directe gevolgen voor bedrijven. Ongelukkig zijn op het werk wordt in verband gebracht met een lagere productiviteit, een hoger ziekteverzuim en een toename van het aantal bedrijfsongevallen. Het personeelsverloop neemt ook toe, omdat verontruste werknemers eerder geneigd zijn een nieuwe baan te zoeken of zelfs het werk te verlaten.

De financiële kosten zijn aanzienlijk. Een studie van adviesbureau Deloitte schat dat bedrijven elk jaar miljarden verliezen als gevolg van de directe en indirecte gevolgen van ongelukkig werk, waaronder kosten voor gezondheidszorg, productiviteitsverlies en personeelsverloop.

Groeiend bewustzijn, maar nog steeds onvoldoende actie

Bedrijven zijn zich over het algemeen bewust geworden van het belang van de geestelijke gezondheid van werknemers, maar de toepassing van concrete maatregelen is soms nog ontoereikend of ongeschikt. De inspanningen blijven vaak beperkt tot bewustmakingsinitiatieven, zonder een echt preventiebeleid dat geïntegreerd is in de bedrijfscultuur.

Volgens een onderzoek van de VYV Group beschouwt een grote meerderheid van de bedrijven (83% van de managers en 60% van de HR-medewerkers) preventie als effectief, met name door gezondheidsbevordering op de werkplek en training van managers. Dit laatste blijkt noodzakelijk te zijn voor bedrijven met meer dan 100 werknemers, waarvoor in 1/3 van de gevallen de voorzorgsorganisatie wordt aangewezen als een belangrijk contact.

Managers spelen ook een belangrijke rol bij het detecteren van tekenen van malaise bij werknemers. Hen trainen in het herkennen van tekenen van onrust en ondersteuningstechnieken kan een groot verschil maken. Ze staan in de frontlinie als het gaat om het luisteren naar de verwachtingen en gevoelens van hun werknemers, en het aanpassen van het telewerkbeleid aan individuele en collectieve behoeften is essentieel om isolement te voorkomen en meer flexibiliteit te bieden.

De geestelijke gezondheid van werknemers is daarmee een cruciale indicator geworden voor de algehele gezondheid van bedrijven. Geconfronteerd met een toename van psychische aandoeningen is het noodzakelijk dat organisaties stappen ondernemen om hun werknemers te beschermen en te ondersteunen. Door langetermijnmaatregelen te nemen, mentaal welzijn te integreren in de HR-strategie en een gezonde werkomgeving te creëren, kunnen bedrijven niet alleen de levenskwaliteit van hun werknemers verbeteren, maar ook hun productiviteit, aantrekkelijkheid en veerkracht vergroten.